-
by Op. Dr. Evren Tevfik İşçi
Sık görülen bir sorun olan kepçe kulak aslında kalıtsal bir sorun olma özelliğine sahiptir. Tek taraflı ya da çift taraflı olabilen kepçe kulak intrauterin hayatta ilkel kulak gelişimi sırasında kıkırdak eksikliği ya da malformasyon sonucu ortaya çıkar. Bununla birlikte kepçe kulak zaman içinde kendiliğinden düzelebilecek bir sorun değildir. Kepçe kulak sorunu yaşayan bebeklerin yaklaşık %30’u doğduğunda normal görünümlü kulaklara sahiptir. Kepçe kulak sorunu ise yaşamın ilk 3 ayında meydana gelir. Yumuşak kıkırdağın özellikle bebeğin emzirilmesi sırasında sürekli olarak bükülmesi halinde kepçe kulak görünümü daha kötü bir hal alabilir. Diğer yandan kepçe kulaklara bağlı olarak herhangi bir fonksiyonel sorun oluşması söz konusu değildir.
Ancak bebeklik döneminde kepçe kulak sorununun tedavi edilmemesi ve ilerleyen dönemlerde de süregelmesi halinde yaş büyüdükçe kepçe görünümden kaynaklanan psikolojik sorunlarla karşı karşıya kalınması riski vardır. Kepçe kulakların temel klinik önemi yaşam kalitesinde düşme, sosyal kaçınma davranışı, benlik saygısında azalma ve okulda performans düşüklüğüne neden olabilen estetik problemler olarak sıralanabilir. Okulda akranlar arasında alay konusu olmak gibi istenmeyen durumlar yaşandığında kısa vadeli mutsuzluğa ek olarak benlik imajı ve benlik algısı üzerinde uzun vadeli potansiyel olumsuz etkilere de neden olabilir.
Bebeklerin Kulak Kıkırdağı Sertleşir mi?
Bebekler dünyaya geldikleri zaman kulak kıkırdakları çok yumuşaktır. Sertleşme ise 7-8. haftadan sonra yavaş yavaş oluşmaya başlar. Kulak kıkırdağının daha uzun sürelerle yumuşak kaldığı prematüre bebeklerde kulak kıkırdağının sertleşmesi daha uzun zaman alabilir. Kulak kıkırdağının yumuşak kalmasının nedeni bebekte, anneden dolayı östrojen hormonunun dolaşmaya devam etmesidir. Östrojen seviyesi doğumdan yaklaşık 6 hafta sonra düşmeye başlayacaktır.
Kulak kıkırdaklarının geçici olarak sahip olduğu yumuşak yapı dolayısıyla bebeklerdeki kepçe kulak sorunu doğumu izleyen ilk 3 ay içinde kepçe kulak bandı takılarak düzeltilebilmektedir. Önerilen uygulama bebekler doğduktan sonraki ilk 3 gün içinde kepçe kulak sorunu fark edildiğinde kepçe kulak bandını takmaya başlamaktır. İlk 3 aylık dönem tamamlandıktan sonra bebeklerde kepçe kulak bandı kullanılarak kepçe kulak deformitesi düzeltilemez.
Kepçe kulak genellikle hafif bir estetik kusur olmaktan öteye gitmez. Özellikle yeni fark edildikleri dönemde ebeveynlerin endişelenmesine neden olabilen kepçe kulak sorununun herhangi bir sağlık ya da işitme sorununa neden olması söz konusu değildir. Diğer yandan kepçe kulak deformitesi özellikle erken teşhis edildiği durumlarda çözümlenebilen bir sorundur.
Bebeklerde kepçe kulak bandının kullanılması, non-invaziv ve yara bandı takmak gibi ağrısız, konforlu ve pratik bir işlemdir. Bebeklerdeki kepçe kulak sorununun giderilmesi amacıyla sık tercih edilen kepçe kulak bandının kullanılması için cerrahi bir prosedüre gereksinim yoktur. Kepçe kulak bandının doğru zamanda ve doğru şekilde kullanılması yoluyla bebeklerdeki çeşitli kulak deformitelerinin ve anomalilerin tedavi edilmesi mümkündür. Erken teşhis ve tedaviye bağlı olarak ilerleyen dönemlerde kepçe kulak ameliyatına başvurulması gerekliliği ortadan kalkabilir.
Kepçe Kulak Ameliyatı ile Kalıcı Çözüm Elde Edilebilir
Kepçe kulak ameliyatı olarak da adlandırılan otoplasti genellikle 4 yaşın üzerindeki çocuklara, kulak yapısındaki anormalliklerin düzeltilmesi amacıyla uygulanabilen bir cerrahi prosedürdür. Bununla birlikte kozmetik ya da tıbbi nedenlerle yetişkinlere de otoplasti yani kepçe kulak ameliyatı yapılabilir.
Kulaklarda görülen şekil bozukluğu her yaşta sosyal kaygı yaşanmasına neden olabilir. Özellikle çocuklar kepçe kulak nedeniyle sıklıkla alay konusu olurlar. Bazı çocuklar büyük kulak loblarına, sarkık ya da çıkıntılı kulaklara, eksik kıkırdaklı ya da küçük daralmış kulaklara sahip bir şekilde doğarlar. Bununla birlikte kulaktaki travmatik şekil bozukluklarının çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkması söz konusu olabilir.
Otoplasti ya da benzeri işlemlerin uygulanmasıyla pek çok kulak deformitesinin düzeltilmesi mümkündür. Bu prosedürler sayesinde hem görünümün hem öz güvenin iyileştirilmesi sağlanabilir. Bununla birlikte tipik olarak işitmenin ele alınması amacıyla kullanılmaz.
Kepçe kulak ameliyatından önceki süreçte hastanın detaylı bir değerlendirmesi yapılır. Ameliyatın süresi hastanın mevcut durumu özelinde uygulanacak prosedürün kapsamına bağlı olarak 1 ila 3 saat arasında değişir. Yine hasta özelinde verilen karara bağlı olarak kepçe kulak ameliyatının lokal ya da genel anestezi altında uygulanması mümkündür. Çocuklara yapılan kepçe kulak ameliyatı sırasında hareketsiz ve rahat olmalarını sağlamak için genel anestezi uygulanması tercih edilir.
Kepçe kulak düzeltme ameliyatı ya da otoplasti genellikle kepçe kulakların başa yaklaştırılması ya da normalden daha büyük olan kulakların küçültülmesi amacıyla uygulanır. Kulak kıkırdağı son derece elastik bir yapıya sahiptir. Bu yüzden ameliyatın ardından kulaklar bir miktar öne hareket edebilir.
Kepçe kulak ameliyatı kapsamında kulağın arkasındaki deri kıvrımı kesilir ve alttaki kıkırdak ortaya çıkarılır. Fazla kıkırdak çıkarıldıktan sonra kıkırdağın geri katlanması ya da yerine dikilmesi yoluyla yeniden şekillendirilmesi sağlanır. Yapılan kesilerin dikişlerle kapatılmasının ardından prosedür tamamlanmaktadır. Ameliyatın ardından 1 ila 2 hafta boyunca sıkı bandajlar kullanılmaktadır.
