Kök Hücre Bağışı Nasıl Yapılır?

Kök hücreler yaşam boyu kendi kendini yenileyebilen ve farklı, tamamen olgun hücrelere dönüşebilen hücreler olma özelliğine sahiptirler. Kök hücreler ihtiyaç duyulduğu durumlarda kendilerinden sonraki hücrelere farklılaşabilir, hücrelerin gelişimini, olgunlaşmasını ve çoğalmasını sağlayabilirler. 

Erişkin kök hücrelerden olan hematopoetik kök hücreler tüm kan hücrelerine farklılaşabilme özelliğine sahiptirler. Kemik iliği, kan ya da göbek kordonundan elde edilebilirler. Canlılıklarını koruyabilmeleri için uygun koşullarda dondurulmaları gerekir. Damar yoluyla verildiklerinde kemik iliğine yerleşerek kan hücrelerinin oluşumu anlamına gelen hematopoezi sürecini başlatırlar. 

HLA, bir kişinin dokusunun bir başka kişiye ne kadar uyduğunu göstermekte olup HLA doku tipi kalıtsaldır. Kişinin kardeşleri hatta ikizi eşleşme ihtimalinin en yüksek olduğu kişidir. Eğer aile içinde eşleşme bulunamazsa akraba olmayan kişiler arasında tarama sürecine başlanır. Bir Kök hücre bağışçısının kişiyle uyumlu olduğunun belirlenmesi noktasında belirleyici olan HLA doku tipinin eşleşmesidir. En iyi nakil sonucunun alınması bağışçı ve hasta arasında yüksek oranda HLA eşleşmesi olmasına bağlıdır. 

Kök hücre tedavisinin uygulandığı hastalıklar arasında; lenfoma, kemik iliği kanserleri, çeşitli organlardaki kanserler, kalıtsal anemiler, kalıtsal metabolik hastalıklar, immün yetersizlikle, kemik iliğinin yetersiz çalıştığı ya da çalışmadığı durumlar sayılabilir. Kök hücre bağışçısı olacak kişiler 18 ile 50 yaş arasında ve sağlıklı kişiler olmalıdır. Bu kapsamda aranan özellikler bağışçının Hepatit B, Hepatit C ve sifiliz hastalığı geçirmemiş olması, kronik bir hastalığı bulunmaması, kanser ya da HIV tanısı koyulmamış olmasıdır.

Kök Hücre Bağışı İçin Nasıl Gönüllü Olunur?

Tedavi amacına yönelik olarak hastanın kardeşi, akrabaları ya da akraba dışı bir vericiden kemik iliği ya da çevre kanı kök hücreleri alınması allojeneik kök hücre nakli olarak isimlendirilir. Allojeneik naklin en uygun seçenek olduğu durumlarda donör bulunması gerekir. Başarılı bir nakil yapılabilmesi için hasta ile donörün genetik kodlamasının mümkün olduğunca benzer olmasına özen gösterilmelidir.

Kök hücrelerin kemik iliğinden elde edilmesi kemik iliği nakli, kandan elde edilmesi çevre kanı kök hücre nakli ve yenidoğan bebeğin göbek kordonundan elde edilmesi kordon kanı kök hücre nakli olarak isimlendirilir. 

Kişinin birinci derece yakınlarından kök hücre bağışının yapılacağı durumlarda donörün 2 yaşından küçük ve 60 yaşından büyük olmaması şartı aranır. Aynı şekilde kişinin herhangi bir kronik hastalığının olmaması ve genel sağlık durumunun iyi olması beklenir. 

Kemik iliğinden kök hücre alımı için özel iğnelerle kalça kemiğinden işlem uygulanır. Kan yoluyla kök hücre toplanacağı durumlarda cilt altı G-CSF denilen büyüme hormonunun enjeksiyonuyla kök hücrelerin kemik iliğinden kana geçmesi sağlanır. Kola kateter takılarak  alınan kandan kök hücrelere ulaşılır. Her iki prosedürde de kök hücre nakil işleminden kısa bir süre sonra donörde sağlıklı ve yeni bir kemik iliği oluşumu söz konusu olur.

Kök Hücre Tedavisi Cilt Gençleştirmede de Kullanılıyor

Zaman içinde yaş almaya bağlı olarak hücre sayısı ve kalitesi azalır. Kök hücre tedavisiyle seçilen en kaliteli hücre tipleri çoğaltılır ve yıpranan bölgenin tedavi edilmesiyle cilt gençleştirme sağlanır. Kök hücrenin yağda bulunan kök hücre, kulak arkasında bulunan Fibroblast kök hücre, kıkırdakta bulunan kök hücre, kanda bulunan kök hücre ve saçta bulunan kök hücre gibi çeşitleri vardır. Kök hücre tedavisi günümüzde en çok yüz bölgesinde uygulanmaktadır. 

Kök hücre tedavisi için öncelikle kök hücrenin alınacağı bölge belirlenir. Alınan küçük biyopsiler laboratuvar ortamında incelendikten sonra en iyi hücreler seçilir. Bulunan hücrenin çoğalması sağlanır ve her seansta 40-50 milyon arasında hücre nakli yapılabilecek şekilde hazırlanılır. İşlem kişinin ihtiyacına göre birkaç seansta gerçekleştirilebilir. Tavsiye edilen en çok 3 seansta kök hücre tedavisinin tamamlanmasıdır. Kök hücre bakımından zenginleştirilmiş maddelerin yüze nakledilmesiyle hem kırışıklıklar giderilir hem de cildin daha gergin ve parlak bir hale gelmesi sağlanır. 

Yüze uygulanan kök hücre tedavisi; yaş almaya bağlı olarak kolajen ve elastin azalmasıyla beliren kırışıklıkların, çizgilerin ve ciltteki gevşemeler azaltılabilir. Aynı zamanda lekeler ve akne izleri giderilebilir. Boyun, gıdı ve dekolte bölgesinde yaşlanmaya bağlı olarak oluşan cilt ve deri altı dokusu kaybının neden olduğu lekeler, sarkmalar ve kırışıklıklar tedavi edilebilir. Elde de zaman içinde cilt altı dokusundaki azalma ve derideki gevşeme sonucu beliren damarlı görüntünün ve lekelenmelerin giderilmesi için kök hücre tedavisinden yararlanılabilir.

Kök hücreler sahip oldukları özellik sayesinde enjekte edildikleri bölgeyi onarırlar aynı zamanda sivilce, akne ve skar sonrası oluşan izlerin giderilmesinde etkili bir rol oynarlar. Yaralanma kaynaklı doku zedelenmelerinde iyileşme sürecinin hızlandırılması için kök hücre tedavisinden yararlanılabilir. Kök hücre tedavisi en etkili cilt gençleştirme yöntemlerinden biri olup cildi parlatan, hücreleri yenileyen, kolajen üretimini ve cildin elastikiyetini artıran bir özelliği vardır.